Dijital dünyada alışveriş yaparken, bir uygulamayı kullanırken veya bir web sitesini ziyaret ederken karşınıza çıkan bazı tuzaklar, bilinçli bir şekilde tasarlanmış olabilir. Bu tuzaklar, kullanıcıları yanıltarak istenmeyen işlemleri yapmaya teşvik edebilir.

Bu manipülatif tasarımlara "dark patterns" yani "karanlık desenler" deniyor. Kullanıcıları yanıltarak karar vermelerini etkilemeyi amaçlayan dark patterns, genellikle şeffaf olmayan ve kullanıcıların isteklerini kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmeye çalışan tasarımlardır.

Örneğin, online bir alışveriş sitesinde kendiliğinden eklenen ürünler, abonelik işlemlerinde gizli onay kutucukları veya iptal işlemlerini karmaşık hale getiren tasarımlar dark patterns örneklerine verilebilir. Bu tuzaklar, kullanıcıların bilinçsizce ve istemeden işlemler yapmasına neden olabilir.

Dark patterns, gizliliğe ve güvenliğe de zarar verebilir. Kullanıcıları kişisel verilerini paylaşmaya zorlayan veya izin vermeyi abartan dark patterns, kullanıcıların mahremiyetini tehlikeye atabilir.

Son zamanlarda, dark patterns konusunda farkındalık artmış ve çeşitli platformlar bu tuzakları kullanıcılarına açıkça belirtmeye başlamıştır. Kullanıcıların bu tuzaklardan korunması ve dijital dünyada daha bilinçli hareket etmeleri için şeffaf ve şeffaf olmayan tasarımlar arasındaki farkları anlamaları önemlidir.

Dark patterns ile mücadele etmek, kullanıcı deneyimini olumlu yönde etkileyebilir ve internetin daha güvenli bir yer olmasına yardımcı olabilir. Kullanıcılar olarak, karşılaştığımız bu tuzaklara karşı dikkatli olmalı ve şüphelendiğimiz tasarımları rapor etmeyi ihmal etmemeliyiz.